Η σημασία που έχει για παραγωγούς, καταναλωτές και σχεδιασμό δικτύου - Η κατάσταση που διαμορφώθηκε τα τελευταία 5 χρόνια - Οι διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών - Phil Hewitt (Διευθυντής του Montel Analytics) αναδημοσίυεση
Η άνθηση της ηλιακής ενέργειας στην Ευρώπη έχει τις συνέπειές της στη «γηραιά ήπειρο».
Η κατάσταση στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά έχει αλλάξει τα τελευταία 5 χρόνια.
Τα δεδομένα διαφέρουν ανάλογα με τα κράτη.
Ο Phil Hewitt (Διευθυντής του Montel Analytics), εξηγεί πώς η άνθηση της ηλιακής ενέργειας στην Ευρώπη έχει ανατρέψει την παραδοσιακή σχέση τιμών αιχμής-βασικού φορτίου και τι σημαίνει αυτό για τους παραγωγούς, τους καταναλωτές και τον σχεδιασμό του δικτύου.
Η προ 5ετίας κατάσταση στην αγορά ενέργειας
Πριν από 5 χρόνια, η αγορά ενέργειας φαινόταν πολύ διαφορετική. Ένας προμηθευτής ενέργειας που κάλυπτε τα συμβόλαια των πελατών του συνήθως αγόραζε 2 προϊόντα για κάθε ημέρα.
Η περίοδος αιχμής ήταν πιο ακριβή από το βασικό φορτίο επειδή βασιζόταν σε λιγότερο αποδοτικούς σταθμούς αιχμής που χρειάζονταν υψηλότερες τιμές για να δικαιολογήσουν τη λειτουργία τους.
Πέντε χρόνια αργότερα, η εικόνα έχει αλλάξει, λόγω της ταχείας ανάπτυξης της ηλιακής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Η ενεργειακή κρίση και η ηλιακή ενέργεια η οποία είναι φθηνή και εύκολη στην εγκατάσταση, επιτάχυναν την ανάπτυξη και ανέτρεψαν την παλιά λογική της αγοράς.
Διαφορά βασικού φορτίου και αιχμής στη ΒΔ Ευρώπη
Πριν από την ενεργειακή κρίση, η διαφορά μεταξύ βασικού φορτίου και αιχμής στη Βορειοδυτική Ευρώπη ήταν αρκετά σταθερή στα 5-10 ευρώ/MWh, όπως φαίνεται στο ακόλουθο διάγραμμα.
Οι διαφορές μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα διευρύνθηκαν απότομα κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης που ξεκίνησε τον χειμώνα του 2021, εν μέρει επειδή οι τιμές χονδρικής αυξήθηκαν σε όλους τους τομείς.
Αυτό συνέπεσε με την ταχεία ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας.
Το καλοκαίρι του 2023, η διαφορά μειώθηκε γρήγορα.
Η Ολλανδία κατέγραψε ακόμη και αρνητική διαφορά, χάρη στην ταχεία ανάπτυξη που οφείλεται στον ετήσιο συμψηφισμό μετρήσεων.
Έκτοτε, οι παράκτιες αγορές συνέχισαν να βλέπουν αρνητικές διαφορές μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα, καθώς η ηλιακή ισχύς αυξήθηκε και οι διασυνδέσεις εξήγαγαν τις χαμηλές τιμές.
Η Μεγάλη Βρετανία και η Ιρλανδία βρίσκονται πλέον σχεδόν σε μηδενική διαφορά μεταξύ βασικού φορτίου και αιχμής και θα μπορούσαν να κινηθούν σε αρνητικό έδαφος τον επόμενο χρόνο.
Στην Ολλανδία και τη Γερμανία, είναι περίπου -13 ευρώ/MWh, παρά την υψηλότερη κατανάλωση στις ώρες αιχμής.
Η ηλιακή ενέργεια μειώνει την καθαρή ζήτηση παρέχοντας φορτίο στέγης και κατανεμημένο φορτίο.
Επίσης η συμβατική παραγωγή εκτοπίζεται επειδή οι τιμές μειώνονται κατά τη διάρκεια υψηλής ηλιακής παραγωγής.
Κορύφωση της ενεργειακής κρίσης στην Ιβηρική χερσόνησο
Τα αρνητικά spreads των χωρών της Ιβηρικής χερσονήσου ανάγονται στην κορύφωση της ενεργειακής κρίσης και στη μακρά ιστορία ανάπτυξης ηλιακής ενέργειας στην Ισπανία.
Στην Ισπανία και την Πορτογαλία (ιβηρικές αγορές που έχουν συνδέσεις με τη Γαλλία), τα καλοκαιρινά spreads γίνονται αρνητικά από το 2022 και μετά, με αυτό το καλοκαίρι να καταγράφει αρνητικά spreads περίπου 16,5-18 ευρώ/MWh.
Μπορείτε να δείτε το ιστορικό τιμών της Ιβηρικής και της Γαλλίας στο ακόλουθο διάγραμμα:
Πλεονάσματα στη Σκανδιναβία
Οι τιμές της Νορβηγίας ήταν παραδοσιακά χαμηλές επειδή η υδροηλεκτρική ενέργεια κυριαρχεί στην παραγωγή.
Πριν από την ενεργειακή κρίση, τα spreads μέγιστου φορτίου βάσης ήταν μικρά.
Στη συνέχεια αυξήθηκαν καθώς η ηπειρωτική ζήτηση τράβηξε την σκανδιναβική ενέργεια μέσω διασυνδέσεων.
Τώρα τα καλοκαιρινά spreads αρχίζουν να γίνονται αρνητικά καθώς τα ηλιακά πλεονάσματα από τη Γερμανία και άλλους γείτονες ρέουν βόρεια (ειδικά στη ζώνη τιμών NO2 της Νορβηγίας η οποία έχει την καλύτερη συνδεσιμότητα με την ήπειρο).
Με λίγα λόγια, τα spreads της Νορβηγίας καθοδηγούνται όλο και περισσότερο από τη Γερμανία και τους γείτονές της.
Η Σουηδία και η Φινλανδία ακολούθησαν ένα παρόμοιο μοτίβο (μικρά spreads πριν από την κρίση, μεγαλύτερα spreads κατά τη διάρκεια της κρίσης και ποικίλα μοτίβα έκτοτε).
Οι 4 ζώνες προσφοράς της Σουηδίας συμπεριφέρονται διαφορετικά.
Ειδικότερα η SE4 παρακολουθεί στενά τις τάσεις στη Γερμανία και την ηπειρωτική Ευρώπη, ενώ οι SE1 και SE2 ευθυγραμμίζονται περισσότερο με τη Φινλανδία.
Σε μεγάλο μέρος της Κεντρικής, Ανατολικής και Νότιας Ευρώπης, η ίδια ιστορία εξελίσσεται: η ηλιακή ενέργεια ξεκίνησε στην Ελλάδα και τη Γερμανία και εξαπλώθηκε προς τα έξω και προς τα μέσα, δημιουργώντας αρνητικά spreads το καλοκαίρι καθώς αυξανόταν η ηλιακή ισχύς.
Αυτό μπορεί να φανεί στα πιο κάτω γραφήματα:
Τι μέλλει γενέσθαι
Καθώς οι συμβατικοί θερμικοί σταθμοί ωθούνται προς τα κάτω στην κατάταξη αξιολόγησης από την ηλιακή ενέργεια του μεσημεριού, το ιστορικό μοτίβο των υψηλότερων τιμών αιχμής θα αντιστραφεί.
Πολλές χώρες σχεδιάζουν να διπλασιάσουν περίπου την ηλιακή ισχύ τα επόμενα 5 χρόνια, μειώνοντας δραματικά τη ζήτηση στο μέσο της ημέρας για παλαιότερα εργοστάσια.
Με περισσότερες μπαταρίες στο σύστημα, οι πρωινές και βραδινές ράμπες θα πρέπει να μειωθούν περαιτέρω και η φθηνή μεσημεριανή ενέργεια θα μπορούσε να ενισχυθεί.
Εάν η ηλεκτροκίνηση και η ανάπτυξη υδρογόνου επιταχύνουν τη ζήτηση, θα μπορούσαν να απορροφήσουν περισσότερη μεσημεριανή προσφορά και να μειώσουν την αρνητική πίεση spread.
Αντίθετα, η αργή αύξηση της ζήτησης θα εμβαθύνει την αντιστροφή μεταξύ αιχμής και βασικού φορτίου.
Η ενίσχυση του δικτύου, η ανάπτυξη αποθήκευσης και ο σχεδιασμός της αγοράς θα διαμορφώσουν το πόσο έντονη θα γίνει η αντιστροφή της εξάπλωσης.
Πηγή: Montel
www.worldenergynews.gr
